1 czerwca - MIĘDZYNARODOWY DZIEŃ DZIECKA

ZNACZENIE ZABAWY W ROZWOJU DZIECKA

   Główną formą aktywności dziecka w wieku przedszkolnym jest zabawa. Dawniej uważano zabawę za stratę czasu. Zmieniło się to na przełomie XIX i XX wieku. Naukowcy stwierdzili, że dostarcza ona dzieciom kształcących, wartościowych doświadczeń, szczególnie niezbędnych w zakresie uspołecznienia.

   Zabawa przedszkolaka jest czynnością twórczą. Najbardziej typowa dla tego okresu jest zabawa tematyczna (zabawa fikcyjna lub w role). Jest to związane z tym, że chce ono brać udział w zajęciach dorosłych. Aktorami tych zabaw są lalki i misie, a następnie inne dzieci. Tematyka zabaw przedszkolaka jest bardzo szeroka. Są wśród nich zabawy związane z domem rodzinnym, życiem zwierząt, aż po tematy z bajek. Dzieci młodsze bawią się krócej z uwagi na krótszy czas koncentracji. Starsze przedszkolaki potrafią dłużej koncentrować uwagę na jednym temacie. Początkowo dzieci bawią się same lub włączają w swoją zabawę dorosłych, z wiekiem łączą się w kilkuosobowe grupki. Z czasem te zespoły są liczniejsze i nie rozpadają się tak szybko jak u cztero czy pięciolatków.. W przypadku starszych przedszkolaków, kiedy poziom ich rozwoju umysłowego jest wyższy zabawy są bardziej urozmaicone. Zabawa tematyczna ma duże znaczenie dla psychicznego i społecznego przystosowania dziecka. Przedszkolak może dzięki temu rozwinąć wgląd w siebie i w otoczenie społeczne. Ponadto, dziecko uczy się współdziałania w grupie, bycia jej członkiem, a to służy dobremu społecznemu przystosowaniu. W wieku przedszkolnym wzrasta tez liczba zabaw konstrukcyjnych, które pobudzają zdolności twórcze. W zabawach tych dzieci najczęściej wykorzystują klocki. Wśród zajęć manipulacyjno - konstrukcyjnych dziecka wymienia się rysowanie, malowanie, lepienie z mas plastycznych itp.

   Zabawa ma ogromne znaczenie dla rozwoju dziecka. Oto najważniejsze  jej funkcje ( za: Hurlock E. B.  Rozwój dziecka. PWN):

- rozwój fizyczny – rozwija mięsnie, stanowi ujście dla nadmiaru dziecięcej energii

- rozwój społeczny – stanowi zachętę do komunikowania się z innymi w sposób dla nich zrozumiały: dziecko bawiąc się z innymi, uczy się nawiązywać kontakty społeczne

- w jej trakcie dziecko ma możliwość rozładowania napięć emocjonalnych

- zabawa może stanowić ujście dla niezaspokojonych potrzeb i pragnień dziecka – np. jeśli dziecko w realnym życiu nie może pełnić roli przywódcy, może być nim właśnie w zabawie

- przez zabawę dziecko uczy się nowych rzeczy

- zabawa symuluje twórczość – dziecko zauważa, że jego zainteresowania twórcze, które w zabawie po prostu sprawiają radość, mogą przenieść się na inne sytuacje życiowe, niekoniecznie związane z zabawą.

    U starszych przedszkolaków, poza zabawą, coraz większego znaczenia nabierają różnego rodzaju zajęcia podejmowane przez dziecko: np, ćwiczenia odwzorowywania szlaczków. Dziecko zaczyna być coraz bardziej odpowiedzialne za to, co robi, a jego czynności nabierają charakteru intencjonalnego – zmierzają do określonego celu.